27 Ιούν Πυκνός μαστός: Οι κίνδυνοι που παραμονεύουν
Ο πυκνός μαστός θεωρείται ο μαστός που έχει περισσότερο μαστικό αδένα παρά λιπώδη ιστό. Ο πυκνός μαστός καθιστά τις μαστογραφίες πιο δύσκολες στην ερμήνευση και αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου έως και έξι φορές. Είναι μια κατάσταση που επηρεάζει περίπου το 50% των γυναικών ηλικίας 40 ετών και άνω. Αν και λίγες γυναίκες το γνωρίζουν αυτό, η πυκνότητα του μαστού είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου. Έχει παρατηρηθεί ότι όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό της πυκνότητας, τόσο πιο πιθανό είναι να αναπτυχθεί καρκίνος του μαστού. Διεθνείς μελέτες διεξάγονται από το Τμήμα Επιδημιολογίας και Γενετικής του Καρκίνου (DCEG) του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου των ΗΠΑ, το οποίο έχει αναπτύξει ένα διεπιστημονικό ερευνητικό πρόγραμμα.
Πώς μπορώ να ξέρω αν έχω πυκνό μαστό;
Η πυκνότητα του μαστού είναι ένα μέτρο που δείχνει την αναλογία μεταξύ αδενικού, συνδετικού και λιπώδους ιστού εντός του μαστού. Είναι αδύνατο να προσδιοριστεί η πυκνότητα μαστών με κλινική εξέταση ή αυτοεξέταση. Ο μοναδικός τρόπος ανάδειξης αν μια γυναίκα έχει πυκνούς μαστούς είναι η μαστογραφία. Για τον λόγο αυτό, ο σωστός ορισμός που αναφέρεται είναι αυτός του «πυκνού μαστού στη μαστογραφία».
Πόσο συνηθισμένο είναι να έχουμε πυκνούς μαστούς;
Ο πυκνός μαστός δεν είναι μια ανώμαλη ή παθολογική κατάσταση, αλλά είναι πολύ συχνό φαινόμενο στις γυναίκες. Περίπου το 50% των γυναικών ηλικίας 40 ετών και άνω που κάνουν μαστογραφίες έχουν πυκνούς μαστούς. Αυτό το χαρακτηριστικό είναι συχνά κληρονομικό, αλλά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να το επηρεάσουν. Οι παράγοντες που σχετίζονται με τη χαμηλότερη πυκνότητα είναι:
- η ηλικία (όσο μεγαλώνει η γυναίκα, τόσο περισσότερο μειώνεται η ποσότητα του αδενικού ιστού)
- οι γυναίκες που έχουν παιδιά
- για τις γυναίκες που είχαν καρκίνο του μαστού, η θεραπεία με ταμοξιφαίνη.
Μια υψηλότερη πυκνότητα συνδέεται με την πρόσληψη θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης στην εμμηνόπαυση και στις περιπτώσεις με χαμηλό δείκτη μάζας σώματος.
Η ύπαρξη πυκνών μαστών επηρεάζει τη μαστογραφία;
Ο πυκνός ιστός του μαστού εμφανίζεται λευκός και αδιαφανής στη μαστογραφία, όπως ακριβώς επικίνδυνες ανωμαλίες π.χ. επασβεστώσεις και όγκοι. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η μαστογραφία είναι πιο δύσκολο να ερμηνευτεί και μπορεί να είναι πιο δύσκολο να ανιχνευθεί ένας καρκίνος. Ως αποτέλεσμα, οι γυναίκες με πυκνούς μαστούς πρέπει να κάνουν διαγνωστικές εξετάσεις πιο συχνά από τις γυναίκες με λιπώδη μαστό.
Πώς ταξινομείται η πυκνότητα του μαστού;
Χρησιμοποιείται η ταξινόμηση των ΗΠΑ (ACR), η οποία χωρίζει τις γυναίκες σε 4 κατηγορίες. Η πρώτη είναι για όσες έχουν ποσότητα αδιαφανούς αδενικού ιστού στη μαστογραφία μεταξύ 0% και 25% (σχεδόν πλήρως λίπος), η δεύτερη μεταξύ 25% και 50%, η τρίτη μεταξύ 50% και 75% (“ετερογενώς πυκνή”, αφορά περίπου το 40% των γυναικών) και η τέταρτη πάνω από 75% (“εξαιρετικά πυκνή”, επηρεάζει περίπου το 10% των γυναικών).
Η τρίτη και η τέταρτη κατηγορία είναι εκείνες για τις οποίες ο κίνδυνος για καρκίνο του μαστού αυξάνεται σημαντικά. Στην υψηλότερη κατηγορία, μάλιστα, ένας στους τρεις καρκίνους του μαστού μπορεί να υποτιμηθεί, οπότε είναι απαραίτητο να γίνει και υπερηχογράφημα και σε ορισμένες περιπτώσεις ενδείκνυται και η μαγνητική τομογραφία.
Μπορεί η ύπαρξη πυκνών μαστών να επηρεάζει τη θνησιμότητα από καρκίνο του μαστού;
Μελέτες δείχνουν ότι η πυκνότητα δεν είναι ένας παράγοντας που επηρεάζει τις πιθανότητες επιβίωσης. Αυτό σημαίνει ότι ο κίνδυνος θανάτου εκείνων που έχουν πυκνούς μαστούς και αρρωσταίνουν δεν διαφέρει από τους ασθενείς με πιο λιπώδεις μαστούς.
Πρέπει οι γυναίκες με πυκνούς μαστούς να κάνουν τις μαστογραφίες τους πιο συχνά από άλλες;
Οι γυναίκες με πυκνό μαστό θα πρέπει να επισκέπτονται τον εξειδικευμένο μαστολόγο για να συντάξει εξατομικευμένο πρόγραμμα πρόληψης με απεικονιστικές εξετάσεις και ψηλάφηση.
Τι να ρωτήσετε το μαστολόγο αφού κάνετε τη μαστογραφία
Ακολουθεί μια σειρά ερωτήσεων :
- Τι προέκυψε από την τελευταία μου μαστογραφία; Υπάρχουν περιοχές πυκνού ιστού που διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο;
- Υπάρχουν άλλες εξετάσεις που συνιστώνται για μένα; Μπορεί η 3D μαστογραφία (τομοσύνθεση), η μαγνητική τομογραφία ή ο υπέρηχος να βοηθήσουν να έχουμε μια πιο καθαρή εικόνα;
- Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου και οι προστατευτικοί παράγοντες;
- Τι μπορώ να κάνω για να μειώσω τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού;