Ινοαδένωμα Μαστού

Γενικά, ο μαστός μπορεί να αναπτύξει διάφορα οζίδια ή όγκους, οι οποίοι βέβαια δε συνεπάγονται σε κάθε περίπτωση την ύπαρξη κακοήθειας. Ένας από αυτούς τους ακίνδυνους όγκους είναι και το ινοαδένωμα μαστού. Ο όρος ινοαδένωμα συνδυάζει τις λέξεις «ίνωση», που σημαίνει ότι αποτελείται από ινώδη ιστό και «αδένωμα», δηλαδή όγκος αδενοειδούς ιστού. Το ινοαδένωμα είναι ο πιο συχνός καλοήθης, συμπαγής όγκος του μαστικού αδένα, κυρίως σε γυναίκες νεαρής ηλικίας. Εμφανίζεται συχνότερα μεταξύ της εφηβείας και της ηλικίας των 30 ετών, αν και μπορεί να διαγνωστεί σε οποιαδήποτε φάση της ζωής μιας γυναίκας. Ο όγκος αυτός είναι ανώδυνος, συνήθως μονόπλευρος (εμφανίζεται δηλαδή συνήθως στον έναν εκ των δύο μαστών) και τείνει να συρρικνώνεται με την πάροδο του χρόνου. Αν και δεν παρουσιάζει κίνδυνο μετατροπής σε κακοήθεια, είναι απαραίτητη η διάγνωσή του και η κατάλληλη διαχείριση για την αποφυγή διαγνωστικών σφαλμάτων ή περιττών χειρουργικών επεμβάσεων.

Αιτία εμφάνισης ινοαδενώματος

Η ακριβής αιτία της ανάπτυξης ινοαδενωμάτων παραμένει άγνωστη, ωστόσο υπάρχουν ενδείξεις ότι η εμφάνισή τους σχετίζεται με ορμονικούς παράγοντες, ιδιαίτερα με τα οιστρογόνα. Η αυξημένη δραστηριότητα των οιστρογόνων κατά την αναπαραγωγική ηλικία φαίνεται να συνδέεται με το σχηματισμό αυτών των όγκων, γεγονός που εξηγεί γιατί παρατηρούνται συχνότερα σε νεαρές γυναίκες και μπορεί να παρουσιάσουν αύξηση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης. Μετά την εμμηνόπαυση, συχνά παρατηρείται συρρίκνωση των ινοαδενωμάτων, γεγονός που επιβεβαιώνει τον ορμονικά εξαρτώμενο χαρακτήρα τους.

Μορφολογικά και κλινικά χαρακτηριστικά

Το ινοαδένωμα είναι ένας συμπαγής, οριοθετημένος όγκος που αποτελείται από αδενικό και ινώδη συνδετικό ιστό. Η μορφολογία του μπορεί να διαφέρει και ανάλογα με τα ιστολογικά χαρακτηριστικά του διακρίνεται στους εξής τύπους:

Απλό ινοαδένωμα, το οποίο συνιστά και την πιο συχνή μορφή, με ομοιογενή σύσταση και καλοήθη χαρακτήρα.
Σύνθετο ινοαδένωμα που περιλαμβάνει μικροαποτιτανώσεις, κύστες ή υπερπλαστικά στοιχεία και ενδέχεται να έχει ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο συσχέτισης με καρκινικές αλλοιώσεις.
Γιγαντιαίο ινοαδένωμα, όταν ο όγκος υπερβαίνει τα 5 εκατοστά και μπορεί να προκαλέσει παραμόρφωση του μαστού. Νεανικό ινοαδένωμα που εμφανίζεται κυρίως σε εφήβους και χαρακτηρίζεται από ταχεία ανάπτυξη.

Κλινικά, το ινοαδένωμα εμφανίζεται ως ένα καλά οριοθετημένο, κινητό και ανώδυνο ογκίδιο. Δεν προκαλεί έκκριση υγρού από τη θηλή ούτε συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα, γεγονός που το διαφοροποιεί από άλλες παθολογίες του μαστού.

Διαγνωστική προσέγγιση

Η διάγνωση του ινοαδενώματος βασίζεται σε μια σειρά κλινικών και απεικονιστικών εξετάσεων. Η διαδικασία της διάγνωσης ξεκινά με κλινική εξέταση, κατά την οποία ο χειρουργός μαστού – μαστολόγος μπορεί να εντοπίσει το ογκίδιο κατά την ψηλάφηση του μαστού. Το επόμενο βήμα είναι η διενέργεια υπερηχογραφήματος μαστού, το οποίο συνιστά και τη βασική μέθοδο απεικόνισης του όγκου σε νεαρές γυναίκες. Η εξέταση αυτή μάλιστα έχει τη δυνατότητα να διακρίνει το ινοαδένωμα από άλλες
καλοήθεις ή κακοήθεις αλλοιώσεις. Σε γυναίκες άνω των 35 ετών βοηθάει στη διάγνωση η διενέργεια μαστογραφίας, η οποία μπορεί να αποκαλύψει την παρουσία αποτιτανώσεων. Τέλος, η βιοψία με κόπτουσα βελόνα (core biopsy) μπορεί να καταστεί απαραίτητη σε περιπτώσεις αμφίβολης διάγνωσης για τον αποκλεισμό κακοήθειας.

Διαφορική διάγνωση

Το ινοαδένωμα μπορεί να μοιάζει με άλλες παθήσεις του μαστού, όπως:

Φυλλοειδείς όγκους, οι οποίοι μπορεί να είναι καλοήθεις, οριακοί ή κακοήθεις και αναπτύσσονται ταχύτερα.
Κύστες μαστού, οι οποίες περιέχουν υγρό και έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά στον υπέρηχο.
Καρκινικούς όγκους, οι οποίοι εμφανίζουν ανώμαλα όρια και διηθητικό χαρακτήρα.

Επιλογές αντιμετώπισης ινοαδενώματος

Η θεραπευτική προσέγγιση εξαρτάται από το μέγεθος και τη συμπεριφορά του όγκου αλλά και από την ηλικία της ασθενούς. Τα μικρά, σταθερά ινοαδενώματα δεν απαιτούν χειρουργική αφαίρεση, αλλά περιοδική παρακολούθηση. Η χειρουργική αφαίρεση του ινοαδενώματος από την άλλη πλευρά ενδείκνυται σε περιπτώσεις γρήγορης αύξησης μεγέθους, αισθητικής παραμόρφωσης ή αμφίβολης διάγνωσης. Για την αφαίρεσή τους υπάρχουν ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές που μπορούν να εφαρμοστούν.

Αποτιτανωμένο ινοαδένωμα

Ορισμένα ινοαδενώματα μπορεί να εμφανίσουν αποτιτανώσεις, δηλαδή εναποθέσεις ασβεστίου, με την πάροδο του χρόνου, ιδίως αν η ασθενής είναι μεγαλύτερης ηλικίας. Αυτές οι εναποθέσεις ασβεστίου δεν σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού και συνήθως δεν απαιτούν θεραπεία, εκτός εάν προκαλούν διαγνωστική αμφιβολία.

Πρόγνωση

Η πρόγνωση του ινοαδενώματος είναι εξαιρετική, καθώς πρόκειται για καλοήθη όγκο που σπάνια εξελίσσεται σε κακοήθεια. Η σωστή διάγνωση και παρακολούθηση είναι καθοριστικές για την αποφυγή περιττών επεμβάσεων. Τα περισσότερα ινοαδενώματα παραμένουν σταθερά ή συρρικνώνονται με την πάροδο του χρόνου, ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση.
Γενικά, οποιοδήποτε οζίδιο, όγκος ή άλλο ύποπτο εύρημα στην περιοχή των μαστών (και όχι μόνο) θα πρέπει να αξιολογείται άμεσα, χωρίς καθυστερήσεις. Είναι πολύ σημαντικό να γίνει διάκριση ανάμεσα σε ένα καλοήθες, ανώδυνο οζίδιο που δεν πρόκειται να δημιουργήσει προβλήματα στο μέλλον και σε έναν κακοήθη όγκο που απειλεί την υγεία της ασθενούς. Η έγκαιρη διάγνωση μέσω της αυτοεξέτασης, των τακτικών προσυμπτωματικών ελέγχων και την επίσκεψη σε εξειδικευμένο μαστολόγο-χειρουργό μαστού συμβάλλει στην ορθή διαχείριση κάθε πάθησης που αφορά την περιοχή των μαστών.

Ινοαδένωμα Μαστού