Θεραπείες

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η ακτινοθεραπεία μετά από συντηρητική χειρουργική επέμβαση για καρκίνο του μαστού επιβάλλεται, γιατί μειώνει τον κίνδυνο υποτροπής και τη θνησιμότητα.

Η μετανάλυση που έγινε βασιζόμενη σε 10.801 ασθενείς του Early Breast Cancer Trialists Collaborative Group (EBCTCG) φανέρωσε ότι η ακτινοθεραπεία που γίνεται κατόπιν αφαίρεσης του όγκου στη συντηρητική χειρουργική στα επόμενα 10 χρόνια, μειώνει τον κίνδυνο υποτροπής από 35% σε 19,3% (p˂0.00001). Σε επιλεγμένες και λίγες περιπτώσεις η ακτινοθεραπεία γίνεται μετά από μαστεκτομή.

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ (ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ)

Yπάρχουν 2 είδη εξωτερικής ακτινοθεραπείας:

  • ΙΜRT (Intensity Modulated Radiation Therapy )
  • IGRT (Image Guided Radiation Therapy)

Πρόκειται για τεχνικές που προστατεύουν τα υγιή όργανα (πνεύμονα, καρδιά) κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας . Σε ειδικές περιπτώσεις, όπως στην περίπτωση θετικών λεμφαδένων και προχωρημένου σταδίου καρκίνου του μαστού, η ακτινοθεραπεία γίνεται στη μασχαλιαία κοιλότητα και τους υπερκλείδιους βόθρους. Οι συνεδρίες εξωτερικής ακτινοθεραπείας είναι καθημερινές για περίπου 1 μήνα.

ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟΥ (ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ) – ΕΝΔΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
(ΙORT- Intraoperative Radiotherapy)

Αυτού του είδους η ακτινοθεραπεία γίνεται κατά τη διάρκεια του χειρουργείου σε χρόνο μικρότερο από 2 λεπτά, αμέσως μετά την αφαίρεση του κακοήθους όγκου στο μαστό, προστατεύοντας τα υγιή όργανα όπως πνεύμονα και καρδιά.
Η ΙΟeRT χρησιμοποιεί ηλεκτρόνια μεγάλης ενέργειας .Υπάρχουν 2 πρωτόκολλα που χρησιμοποιούνται στα μεγαλύτερα Ευρωπαϊκά Ογκολογικά και Ερευνητικά κέντρα για τον καρκίνο του μαστού, όπως στη Ρώμη, το Μιλάνο, το Ούντινε, τη Μαδρίτη κ.α. καθώς και στην Αμερική, κέντρα στα οποία η Δρ. Ιωάννα Γαλανού έκανε εξειδίκευση και ασχολήθηκε πολύ με το αντικείμενο .
Yπάρχει η ΙΟeRT μίας δόσης που αντικαθιστά με τις συνεδρίες ενός μήνα εξωτερικής ακτινοθεραπείας και η ΙΟeRT ως ΒΟΟST κατ’α την οποία γίνεται μία δόση ενδοεγχειρητικά και μετέπειτα ακολουθούν λίγες συνεδρίες εξωτερικής ακτινοθεραπείας.

Τα 2 πρωτόκολλα για τον καρκίνο του μαστού είναι τα ακόλουθα:

  •  ΙΟeRT ως μία δόση SINGLE DOSE: Πρωτόκολλο ELIOT (21 Gy 90% isodose ) (1)
  • ΙΟeRT ως BOOST : Πρωτόκολλο ΗΙΟΒ Protocol (10 Gy 90% isodose IOeRT boost ακολουθώντας υποκλασματοποιημένη εξωτερική ακτινοθεραπεία (40.5 Gy σε 2,7 Gy)(2)

H Dr. Iωάννα Γαλανού έχει εξειδικευθεί και έχει χρησιμοποιήσει τη συγκεκριμένη μέθοδο στα καλύτερα Ευρωπαϊκά Ογκολογικά και Ερευνητικά κέντρα. Στόχος της είναι να μπορέσει να χρησιμοποιήσει αυτήν την τεχνολογία και στην πατρίδα της.

(1) Intraoperative radiotherapy versus external radiotherapy for early breast cancer(ELIOT)˸ a randomized controlled equivalence trial , Veronesi U., Orecchia R. et al., Lancet Oncology 2013

(2) http://www.clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT01343459?term=hiob&rank=1

ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ (μετεχγειρητική / επικουρική ή προεγχειρητική/εισαγωγική)

Η χημειοθεραπεία συνήθως χορηγείται σε ασθενείς στους οποίους; ο καρκίνος του μαστού έχει πιο επιθετική συμπεριφορά και εξαρτάται από τους ιστοπαθολογικούς , προγνωστικούς και βιολογικούς παράγοντες.

Για παράδειγμα

  • Ο τριπλά αρνητικά καρκίνος του μαστού – triple negative (με υποδοχείς ΕR-/PRG-/HER2-)
  • O HER2 θετικός (με υποδοχέα θετικό ΗΕR2+)
  • Σε μερικές περιπτώσεις ορμονοεξαρτώμενων καρκίνων που δεν εκφράζουν ΗΕR2 (δηλαδή με υποδοχείς ER+/PRG+/HER2-).

Υπάρχουν 2 περιπτώσεις χημειοθεραπειών:

  1. Η χημειοθεραπεία μπορεί να γίνει σε επιλεγμένες περιπτώσεις όπως σε καρκίνους σε προχωρημένο στάδιο πριν το χειρουργείο (προεγχειρητική ή εισαγωγική χημειοθεραπεία), με στόχο να επιτύχουμε την πλήρη παθολογοανατομική ύφεση (PCR). Ως PCR ορίζεται η πλήρης απουσία υπολειμματικών στοιχείων διηθητικού καρκινώματος τόσο στο μαστό όσο και στους λεμφαδένες. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα βιβλιογραφικά δεδομένα, τα ποσοστά πλήρους παθολογοανατομικής ύφεσης εξαρτώνται από τους διάφορους υπότυπους και τα βιολογικά προφίλ του καρκίνου. Οι ασθενείς με ΗR- όγκους έχουν υψηλότερα ποσοστά PCR συγκριτικά με τους HR+ όγκους. Οι ασθενείς με λοβιακό καρκίνωμα σπάνια έχουν PCR. επίσης, υψηλά ποσοστά Ki67 και αυξημένος αριθμός λεμφοκυττάρων που διηθούν τον καρκίνο (TILs), συσχετίζονται με υψηλά ποσοστά PCR. Γι’ αυτό η προεγχειρητική χημειοθεραπεία δίνει υψηλότερα ποσοστά PCR στους τριπλά αρνητικούς και στους HER2 + καρκίνους.
  2. Η μετεγχειρητική ή επικουρική χημειοθεραπεία γίνεται μετά το χειρουργείο. Υπάρχουν πολλά επιστημονικά άρθρα που αναλύουν σε πόσο χρονικό διάστημα μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι προτιμότερο να αρχίσει η χημειοθεραπεία. Συστήνεται να μην περάσει το χρονικό όριο των 4-8 εβδομάδων.

Τα πιο πετυχημένα σχήματα χημειοθεραπείας είναι τα σχήματα πολυχημειοθεραπείας και όχι μονοχημειοθεραπείας, γιατί δίνουν καλύτερα αποτελέσματα στην DFS ( disease free survival) και OS (overall survival). Aυτά τα σχήματα είναι αποτελέσματα ερευνών και μεταναλύσεων από το EBCTCG (Early Breast Cancer Trialists Collaborative Group). Τα σχήματα πολυχημειοθεραπείας μπορεί να είναι πρώτης, δεύτερης ή τρίτης γενιάς. Ευτυχώς υπάρχουν νέα φάρμακα που έχουν εγκριθεί στην Ελλάδα, με εξαιρετικά αποτελέσματα.

ΟΡΜΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η ορμονοθεραπεία ενδείκνυται στους ορμονοεξαρτώμενους καρκίνους με ποσοστά τουλάχιστον ΕR+ (≥1%) και PRG+ (≥1%). Δεν ενδείκνυται στους καρκίνους με αρνητικούς υποδοχείς. Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί, η χαμηλή αποτελεσματικότητα της θεραπείας σε ασθενείς με ΕR μεταξύ 1-10%.

Η σωστή επιλογή της ορμονοθεραπείας και η διάρκειά της συσχετίζονται με το αν η ασθενής είναι σε εμμηνόπαυση, καθώς και με τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου.

Σε γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση με διάγνωση διηθητικού καρκίνου, πρέπει να εξεταστεί σε πρώτο βαθμό η θεραπεία με ταμοξιφένη και πιθανή αγωγή με LH-RHa (luteinizing hormone releasing hormone agonists). H χορήγηση LH-RHa συσχετίζεται με την ηλικία, τα χαρακτηριστικά του καρκίνου (pT, ,pN,Grade) και τα ποσοστά ΕR και PgR και Ki67.