29 Μαρ Η πρόληψη είναι ο εχθρός του καρκίνου του μαστού
Το πιο συχνό σημάδι που οδηγεί είτε στην πρόληψη είτε στην έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του μαστού είναι η παρουσία ενός ογκιδίου. Η παρουσία όμως ενός ή περισσότερων ογκιδίων δεν είναι πάντα συνώνυμη με τον καρκίνο. Στην πραγματικότητα, τα περισσότερα ογκίδια του μαστού είναι απλώς καλοήθεις όγκοι, ιδιαίτερα σε γυναίκες νεαρής ηλικίας.
Ένας καλοήθης όγκος αποτελείται από κύτταρα που απλώς αναπτύσσονται χωρίς να εξαπλώνονται σε άλλα όργανα. Οι πιο συχνά εμφανιζόμενες καλοήθεις αλλοιώσεις είναι:
- Τα ινοαδενώματα.
- Οι κύστες, συνήθως υγρής μορφής.
- Η μαστίτιδα και η δυσπλασία.
Οι κακοήθεις όγκοι ή καρκινώματα, από την άλλη πλευρά, επηρεάζουν κυρίως τις γυναίκες σε μεγαλύτερες ηλικίες, ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση και προέρχονται κυρίως από τα κύτταρα που καλύπτουν τους λοβούς. Με την πάροδο του χρόνου, τείνουν να εξαπλώνονται σε άλλα όργανα και να τα καταστρέφουν μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται μετάσταση. Η μετάσταση είναι το πιο προχωρημένο στάδιο εξέλιξης του καρκίνου. Τα πιο συχνά καρκινώματα του μαστού είναι:
- Τα πορογενή καρκινώματα, δηλαδή κακοήθεις αλλοιώσεις που προέρχονται από τους γαλακτοφόρους πόρους (μικρά κανάλια που έχουν τη λειτουργία να φέρνουν γάλα στη θηλή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης).
- Τα λοβιακά καρκινώματα, τα οποία είναι κακοήθεις αλλοιώσεις που αναπτύσσονται στους λοβούς (αδενικός ιστός υπεύθυνος για το σχηματισμό γάλακτος).
Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης
Η έγκαιρη διάγνωση ή ο προσυμπτωματικός έλεγχος, περιλαμβάνουν εξετάσεις με στόχο την ανίχνευση του καρκίνου του μαστού το συντομότερο δυνατό, αναφέρει η Χειρουργός Μαστολόγος Δρ. Ιωάννα Γαλανού.
Ο εντοπισμός μιας κακοήθους βλάβης σε πρώιμο στάδιο, όταν ο όγκος εξακολουθεί να εντοπίζεται μόνο στο μαστό, επιτρέπει αποτελεσματικές τοπικές παρεμβάσεις με τις λιγότερες επιπλοκές, εξασφαλίζοντας πλήρη ίαση στις περισσότερες περιπτώσεις.
Αυτοεξέταση μαστού και πρόληψη του καρκίνου του μαστού
Η αυτοεξέταση μαστού είναι το πρώτο βήμα προς την πρόληψη. Αποτελείται από περιοδική επισκόπηση, με σκοπό τον εντοπισμό τυχόν αλλαγών στο μαστό. Δεδομένου ότι η εμφάνιση και η υφή των μαστών ποικίλλουν ανάλογα με τον εμμηνορροϊκό κύκλο, η καλύτερη περίοδος για να πραγματοποιήσετε την αυτοεξέταση είναι η εβδομάδα μετά την εμμηνόρροια.
Η παρατήρηση βοηθά στην ανάδειξη τυχών αλλοιώσεων στο σχήμα των μαστών ή ανωμαλιών στο δέρμα και θα πρέπει να γίνεται σε όρθια στάση μπροστά σε καθρέφτη.
Η ψηλάφηση πραγματοποιείται με την άσκηση απαλής και ομοιόμορφης πίεσης με τις άκρες των δακτύλων σε ολόκληρο το στήθος, συμπεριλαμβανομένων των πιο περιφερειακών περιοχών, για τον εντοπισμό τυχόν ογκιδίων.
Είναι σημαντικό να δείτε ένα εξειδικευμένο μαστολόγο εάν υπάρχει κάποιο ογκίδιο στο μαστό, στις μασχαλιαίες κοιλότητες, στους υπερκλείδιους ή υποκλείδιους βόθρους ή παρατηρήσετε έκκριμα στη θηλή.
Μαστολογική εξέταση
Η μαστολογική εξέταση γίνεται με ψηλάφηση και επισκόπηση των μαστών για τυχόν ανωμαλίες, από εξειδικευμένο χειρουργό μαστού, που ασχολείται αποκλειστικά με το αντικείμενο του μαστού. Η ιατρική εξέταση μπορεί να ολοκληρωθεί με διαγνωστικές απεικονιστικές εξετάσεις όπως τη μαστογραφία, το υπερηχογράφημα και τη μαγνητική τομογραφία.
Μαστογραφία και πρόληψη καρκίνου του μαστού
Η μαστογραφία είναι μια ακριβής και ασφαλής εξέταση που χρησιμοποιεί ακτίνες Χ χαμηλής δόσης. Η διερεύνηση αυτή είναι σε θέση να ανιχνεύσει βλάβες σε πρώιμο στάδιο, δηλαδή όταν ο όζος είναι τόσο μικρός που δεν μπορεί να γίνει αισθητός με την αφή κατά την ψηλάφηση. Τα σημαντικότερα σημεία που επισημαίνονται από τη μαστογραφία είναι:
- Επασβεστώσεις ή μικροαποτιτανώσεις: είναι μικρές εναποθέσεις ασβεστίου μέσα στο μαστό. Συνήθως παρουσιάζονται σαν λευκές κηλίδες. Μπορεί να προκληθούν από καλοήθεις αλλοιώσεις ή, λιγότερο συχνά, από κακοήθεις όγκους.
- Σκιάσεις: προκαλούνται γενικά από καλοήθεις βλάβες όπως κύστες ή ινοαδενώματα, αλλά και από κακοήθειες πρώιμου σταδίου.
Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο μαστός συμπιέζεται μεταξύ δύο πλακών για λίγα δευτερόλεπτα προκειμένου να ληφθεί μια σαφώς ορατή εικόνα.
Υπερηχογράφημα μαστών
Το υπερηχογράφημα μαστών είναι μια γρήγορη και ακίνδυνη εξέταση. Ο υπέρηχος καθιστά δυνατή την σύσταση ενός πιθανού ογκιδίου, διαφοροποιώντας τα ογκίδια σε συμπαγή και υγρής μορφής, όπως και οι κύστες. Η διερεύνηση αυτή γίνεται συνήθως σε νεότερες γυναίκες, αφού σε αυτή την περίπτωση οι μαστοί είναι πολύ πυκνοί για να απεικονιστούν καλά με τη μαστογραφία.
Η μαγνητική τομογραφία (ΜRI)
Η μαγνητική τομογραφία (ΜRI) είναι μια εξέταση που μπορεί να διαγνώσει ακόμη και πολύ μικρά ογκίδια στο μαστό. Η διαδικασία απαιτεί τη χορήγηση ενός μη ραδιενεργού σκιαγραφικού μέσου.
Παρακέντηση
Η παρακέντηση είναι μια διαγνωστική διαδικασία κατά την οποία συνίσταται στη λήψη κυττάρων από το ογκίδιο. Η διαδικασία πραγματοποιείται μέσω μιας μικρής βελόνας που εισάγεται στο μαστό, με σκοπό την εξακρίβωση της φύσης του.
Βιοψία υπό υπερηχογραφικής, μαστογραφικής ή μαγνητικής καθοδήγησης
Η βιοψία υπό υπερηχογραφικής, μαστογραφικής ή μαγνητικής καθοδήγησης είναι η εξέταση gold standard, που ταυτοποιεί ιστολογικά μία αλλοίωση σε περίπτωση καλοήθειας ή κακοήθειας. Στην περίπτωση του καρκίνου, δίνει περαιτέρω πληροφορίες για το μοριακό υπότυπο, το οποίο είναι απαραίτητο στην περίπτωση μίας ενδεχόμενης χημειοθεραπείας πριν το χειρουργείο (νέο-επικουρική χημειοθεραπεία).
Προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόληψη ή η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού:
- Από την ηλικία των 20 ετών και εφ’ όρου ζωής, είναι απαραίτητο να πραγματοποιείται αυτοεξέταση μαστού μία φορά το μήνα.
- Στις γυναίκες με πυκνό μαστό, χρειάζομαι μαστολογικός έλεγχος, από εξειδικευμένο χειρουργό μαστού, ψηφιακή μαστογραφία με τομοσύνθεση μετά τα 40 έτη κάθε χρόνο και υπερηχογράφημα μαστών.